Het wereldwijde handelsconflict heeft aanzienlijke gevolgen voor de transportsector in Nederland, specifiek ook in regio Twente. Bijvoorbeeld verandering in import- en exportvolumes. Minder internationale handel betekent minder goederen die vervoerd worden. Ook zorgen de hogere invoerrechten en onzekerheid op de internationale handelsmarkt voor stijgende kosten in de logistieke keten. De onrust in het Midden-Oosten is een extra factor die het de sector niet makkelijk maakt. Transporteurs moeten mogelijk andere routes of markten aanboren.

Een domino-effect van de (handels-)onrust in de wereld is dat bedrijven voorzichtiger worden: projecten met Amerikaconnecties worden on-hold gezet en investeringen uitgesteld. Ook worden bedrijven voorzichtiger op gebied van voorraadbeheer, wat weer gevolgen heeft voor transportplanning. In mei van dit jaar vertelde directeur Edwin Asveld van TransHeroes uit Hengelo over de directe gevolgen van Amerikaanse importheffingen: 81 geannuleerde containervaarten in één maand (tegenover gemiddeld vijftig in coronatijd). Het ontstaan van chaos en vertraging in internationale scheepvaart. Extra inzet nodig om boekingen te herplannen en klanten te informeren.

Handelsakkoord Europa

De EU en de VS naderen elkaar over een handelsakkoord waarin de Europese export naar Amerika wordt belast met een heffing van 15 procent. Het is onzeker of president Donald Trump het resultaat van de onderhandelingen zal goedkeuren. Europees Commissaris Maros Sefcovic (Handel) informeerde de ambassadeurs van de EU-landen in de derde week van juli over de laatste stand van zaken in de handelsgesprekken. De meesten leken de 15 procent importheffing van de VS met tegenzin te accepteren om erger te voorkomen. Trump heeft gedreigd met heffingen van 30 procent per 1 augustus.  

Twente knooppunt

Door de ligging is Twente sterk verbonden met Duitsland en de rest van Europa. Onze regio heeft een belangrijke logistieke en industriële functie. De grote logistiekcentra op het XL Businesspark van onder meer Bleckmann en Timberland, Container Terminal Twente (CTT) in Hengelo en de talrijke productiebedrijven in de foodsector in Oldenzaal vormen het bewijs hoe belangrijk Twente is als knooppunt voor transport verder Europa in.

De gevolgen van onzekere tijden zijn snel voelbaar. Minder goederenstromen via Twente en minder vraag naar transportdiensten over de grens. De Twentse maakindustrie ondervindt eveneens de impact van Trump’s handelsoorlog. Als grondstoffen of halffabricaten duurder worden door handelsbelemmeringen, vertraagt de productie of wordt deze zelfs verplaatst naar andere landen. Ook dit heeft gevolgen voor de goederenstromen en transportbewegingen.

Voor de transportsector is flexibiliteit cruciaal. Stilstand in een voortdurend veranderende wereld betekent dat je wordt ingehaald. De transportsector in Twente is sterk afhankelijk van internationale handel. Een handelsoorlog leidt meestal tot negatieve gevolgen zoals minder vraag, hogere kosten en verstoring van de keten. Tegelijkertijd kunnen zich nieuwe kansen voordoen in regionale markten of door innovatieve aanpassingen. Bedrijven die snel kunnen schakelen, hebben daarin een voordeel.

Havens

Europese bedrijven exporteren minder naar de VS vanwege hoge tarieven op sectoren zoals auto, staal en landbouwproducten. Dit vermindert zowel container- als roll-on/roll-off volumes. De Rotterdamse haven laat een gemengd beeld zien: lichte TEU-groei (+2,7 %), maar totale tonnage gevulde containers daalt, bulkvervoer zakt fors. Hoewel de container‑TEU‑groei nog positief lijkt, duiden de dalende tonnages en teruglopende bulkstromen op structurele krimp in het fysieke volume van vrachtstromen, deels door verminderde industriële vraag en handelsbeperkingen. Europese havens ervaren ongekende congestie en vertragingen, mede door volumeverplaatsing, personeelsproblemen en herstructurering van allianties. Door strategische front‑loading zijn importeurs eerder zendingen binnengehaald, maar zodra tarieven actief werden, viel volume in, werden boekingen geannuleerd en brengen carriers routes uit snelheid. Met name in Rotterdam is container‑TEU‑volume licht positief dankzij heroriëntatie van Azië op Europa, maar de daling in tonnage toont dat minder productie- of industriële goederen doorstromen. De importheffingen drukken vooral op exportstromen, met scherpe dalingen in auto- en industriële goederenstromen naar de Verenigde Staten.

Importheffingen - vooral de VS-heffingen op China en andere landen - veroorzaken wereldwijd significante stagnatie of zelfs krimp in havenladingachtige volumes. Na een tijdelijke pre-import piek verdwenen de volumes snel, met ondernemers die zendingen annuleren, carriers die routes schrappen, en havens die lagere TEU-cijfers rapporteren. Wereldwijd wordt de groei voelbaar afgeremd, en in sommige regio’s zelfs omgezet in krimp.

Transport en logistiek in Twente

Port of Twente en de Logistic Association (met ruim 80 leden) bundelen krachten om infrastructuurproblemen en personeelstekorten aan te pakken, en promoten samen innovatie, digitalisering en duurzaamheid. Het Twents Huis van de Logistiek werkt samen met onderwijsinstellingen en bedrijven om mensen op te leiden en door te laten stromen in de sector, onder meer via werkgeversdagen en knelpuntenprojecten. De jaarlijkse 'Week van de Logistiek' brengt duizenden scholieren en werkzoekenden in contact met lokale bedrijven en laat Twente profileren als logistiek centrum.

Transport en logistiek in Twente in cijfers:

• Ongeveer 9% van de beroepsbevolking in Twente werkt in logistiek of transport, wat neerkomt op ongeveer 32.000 mensen.

• De regio telt circa 35.000 banen in de logistieke sector, waarmee Twente zich profileert als een logistieke hotspot.

• In het vierde kwartaal van 2024 groeide de Nederlandse transportsector met 4,2 procent (ten opzichte van het voorgaande jaar), en overall steeg de omzet in 2024 met 3,9 procent.

• In het eerste kwartaal van 2024 was er licht herstel in wegvervoer: +0.9 procent groei ten opzichte van vorig jaar, hoewel de logistieke dienstverlening daalde met 0.7 procent.

• Werknemersmarktcijfers laten zien: ruim 7.100 vacatures voor vrachtwagenchauffeurs in Q1‑2024, een krappe arbeidsmarkt met meer vacatures dan werkzoekenden. Het aantal faillissementen lag met 57 in Q1‑2024 aanzienlijk hoger dan het jaar ervoor (32).  

‍