Saillant detail: Bleker volgde als wethouder Dick Buursink op die als gevolg van de ramp opstapte. Bleker en De Bruijn kennen elkaar uit die tijd door en door en spraken elkaar vooral in de eerste jaren na de ramp bijkans dagelijks. Dat is een kwart eeuw later anders. We hebben afgesproken op het terras van Gastrobar Bij Rozendaal op het Roombeek. De heren praten geanimeerd en lopen met de fotograaf het park in. Naar de bewuste plek... Terug naar 13 mei: een opslagruimte met vuurwerk van het bedrijf S.E. Fireworks vatte vlam en ontplofte. Er vielen 23 doden, onder wie 4 brandweerlieden, circa duizend mensen raakten gewond en 200 woningen werden verwoest. We kregen het allemaal ‘live’ mee dankzij Danny de Vries - toen programmamaker bij RTV Oost, tegenwoordig burgemeester van Oudewater - die in de wijk een tv-item aan het ‘draaien’ was; de beelden van de vuurbal en de wijze waarop hij door de immense luchtdruk een gang van een huis in gekatapulteerd werd, gingen de hele wereld over.

Transformatie

Pi (Paulus Bernard) de Bruijn (81) is als geboren Lossenaar een man van de streek. Op het Twents Carmellyceum in Oldenzaal had hij de gewoonte zijn schoolagenda vol te tekenen met huizen. Hij studeerde (niet toevallig) Bouwkunde aan de Technische Universiteit Delft. Als architect heeft hij een prachtig curriculum vitae opgebouwd, hij is voor zijn werk benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Hij bouwde onder meer in de jaren tachtig de zijvleugel aan het Concertgebouw in Amsterdam. Hij is partner van het mede door hem opgerichte Architekten Cie. en internationaal brak hij door als architect van de nieuwbouw van de Tweede Kamer en zijn ontwerp voor de Rijksdag in Berlijn. Voor de Beurstraverse in Rotterdam ontving hij de Nederlandse Bouwprijs. In de functie van supervisor en stadsontwerper was hij betrokken bij de ontwikkeling van het Amsterdam ArenA-gebied en bij de Amsterdamse Zuidas. En zonder Pi de Bruijn had Roombeek er wellicht tegenwoordig heel anders uitgezien.

Hij komt niet meer zo vaak in het oosten, maar om samen met de man met wie hij een kwart eeuw geleden veel optrok bij te praten, spreekt hem wel aan. En hij is nog steeds tevreden over zijn transformatie van het rampgebied tot een erg gewild deel van de stad waar mensen graag willen wonen. Alles beter dan de eenheidsworst van de meeste Vinexwijken, vind hij. De Bruijn heeft een aantal oude karakteristieke panden, zoals het Balengebouw waarin nu Tubantia en 1Twente gehuisvest zijn, bewust laten staan. “Het oosten is voor mij een gevoel van thuiskomen. Mijn verleden is daar, ik kom uit een warm gezin. Ik houd me vast aan het verleden, daarom vind ik dat je nooit alles zomaar moet slopen.” Zijn opdracht was ‘bouw de wijk weer op in samenspraak met de bewoners’. Elk plan, elk idee, elk voorstel moest eerst aan De Bruijn worden voorgelegd. Het is erg goed gelukt. Vooral dankzij de opstelling van de gemeente, vindt De Bruijn. “Hier in Enschede had ik een tijdlang het initiatief. Samen met Peter Kuenzli, de projectdirecteur van de gemeente, hebben we dit waar kunnen maken. We hebben de projectontwikkelaars buiten de deur kunnen houden.”  

Natuurlijke manier

Zelfs als de vuurwerkramp niet was gebeurd, was Roombeek ingrijpend veranderd. De wijk was al als Vinex-gebied aangewezen. Wie nu door de wijk wandelt, wordt vooral ‘gepakt’ door de veelzijdigheid van de huizen. Van een sjabloon-wijk met veel eenvormigheid is beslist geen sprake. “We hebben zo veel mogelijk getracht de vroegere bewoners weer in Roombeek te laten terugkeren, we wilden dat de mensen zelf hun wijk ter hand namen. Ze werden ook betrokken bij de ontwerpen van de woningen,” aldus Bleker. Van De Bruijn is bekend dat hij Vinex ‘heel erg’ vindt. “Roombeek is een rijk palet aan huizen, een parkje, een complex met een museum, winkels. Het ligt op een natuurlijke manier bij elkaar.”

Het succes van de wederopbouw leidde er ook toe dat mensen van heinde en verre naar Roombeek kwamen. Om de rampplek te bezoeken maar ook om zich te vergapen aan de fraaie nieuwe huizen in moderne architectuur met aandacht voor openbare ruimtes, groenvoorzieningen en architectonisch erfgoed die elders in het land niet veel kans bij lokale schoonheidscommissies zouden hebben. In november 2007 werd de gemeente Enschede winnaar van de Gouden Piramide met de wederopbouw van Roombeek. Ook met dank aan de Universiteit Twente die aantoonde dat veilig geacht licht vuurwerk bij een brand kan leiden tot een massa-explosie: een Kamermeerderheid is nu voor een algeheel vuurwerkverbod. Het is (bij het ter perse gaan van dit magazine) alleen nog niet duidelijk wanneer het ingaat.

‍