In de afgelopen jaren liep het accepteren van contant geld aan de kassa’s duidelijk terug. Maar die trend is gestagneerd, constateert De Nederlandsche Bank (DNB), die onderzoeks­bureau Locatus jaarlijks een peiling laat uitvoeren bij ruim 5.100 winkels, dienstverleners en marktkooplui in heel Nederland. Daarbij wordt gelet op bordjes en stickers met teksten als ‘pin-only’ of ‘pinnen, ja graag.’

De cijfers

Het aandeel van de winkels die helemaal op de pin zijn overgegaan, is beperkt: bij 4 procent van de zaken kan er niet meer cash worden betaald. In sommige sectoren zijn wel verschuivingen te zien, aldus DNB. Neem de parkeer­terreinen en -garages en bioscopen: eerder kon er bij 16 procent uitsluitend worden gepind, inmiddels is dat aandeel gegroeid tot een kwart. Ook apotheken accepteren tegenwoordig minder vaak contant geld: 16 procent is nu pin-only.

Maar het totaal aantal winkels en dienstverleners waar je met cash kunt afrekenen blijft ongewijzigd, vergeleken met vorig jaar. Het aantal pinbetalingen neemt wél toe: vorig jaar werd er in Nederland ruim 5 miljard keer gepind. Winkeliers die contant geld blijven aannemen, doen dat vooral uit klantvriendelijkheid en ook omdat munten en biljetten een wettig betaalmiddel zijn.

Uit een aanvullend telefonisch onderzoek onder ruim 1.200 winkels en dienstverleners blijkt dat bij de veertig ondernemers die geen cash accepteren vooral veiligheids­overwegingen een rol spelen, zoals het risico op een overval of een inbraak: 38 procent.

Diefstal door het personeel speelt ook een rol: 31 procent. En 15 procent geeft onveilige afstortlocatiesop als reden.

‍

Hoe denken Twentse ondernemers in de praktijk over cash en pinnen?

Ze houden contant betalen er graag bij als betaalmogelijkheid, al is het pinnen dan ook veruit het populairst bij de kassa. Neem Robin Berendsen van de drankenhandel & slijterij Berendsen/Het Whisky Huis in Enschede. Hij schat de verhouding pinnen/cash in zijn zaak op 80/20. “Er wordt uiteraard steeds meer gepind, maar bij ons is het de laatste jaren een beetje stabiel”, is zijn indruk.

Hij constateert dat een groep mensen eraan is gehecht om contant te betalen. “En dat zijn niet alleen ouderen”, zegt Berendsen. Het maakt hemzelf niets uit hoe de klanten betalen. “Ik heb geen voorkeur. Cash betalen kan bij ons gewoon, dat draagt óók bij aan de omzet.” Over onveiligheid, zoals bedragen afstorten bij de bank, maakt hij zich geen zorgen: “Ik room altijd goed af, ik zorg ervoor dat er niet teveel geld in de zaak is.”

Ook George ten Brummelhuis, uitbater van het bekende Hengelose eetcafé De Appel, ziet cash betalen niet verdwijnen en hij zou dat ook niet toejuichen: “Als het pinapparaat uitvalt, heb je een probleem! Dat is bij ons wel eens gebeurd: heel vervelend!” Maar ook in zijn zaak pint 85 tot 90 procent van de gasten, schat hij grofweg in.

In Duitsland en Oostenrijk is het precies andersom, weet hij. Hij zag onlangs op vakantie in Oostenrijk hoe dat werkt in de horeca: “Daar staan cash-apparaten waar je contant geld kunt opnemen. Daarmee kun je dan betalen.” Hij vindt het belangrijk dat er cash kan worden afgerekend: “Dat is ook in het belang van de jeugd. Dan weten ze wat ze kunnen uitgeven!” Op festivals vindt hij het muntjessysteem efficiënt: muntjes aan de kassa’s bestellen en dan met deze munten betalen. Dat werkt lekker snel, zowel voor het barpersoneel als voor de bezoekers.

Jacqueline Meupelenberg, manager van de Almelose vestiging van Van Dal Mannenmode, schat na enig nadenken dat zo’n 65 procent van de klanten pint. En dat aandeel groeit gestaag, constateert ze. “Het is ook veel praktischer en veiliger.” Maar ze houdt contant betalen er graag bij als betaalmogelijkheid. “Er blijft altijd een groep die niet wil pinnen en het wel fijn vindt om geld in de portemonnee te houden. Prima toch?”

Met name ouderen zijn nog wel eens gehecht aan munten en bankbiljetten. “Maar de meesten gaan met hun tijd mee, die betalen met het mobiele telefoontje of het horloge. Hoeveel zeventig-plussers in onze winkel wel niet hun horloge gebruiken bij het afrekenen… Ja, dat is wel stoer!” Ook het hoofdkantoor van de Van Dal-keten geeft de voorkeur aan pinnen. Maar, stelt Jacqueline vast: contant afrekenen zal niet verdwijnen. “Dat blijft!”

Bij boekhandel Broekhuis blijven de kassa’s een vertrouwd gezicht en die zullen in de toekomst ook niet verdwijnen, zegt Frank Giesen, manager van de Hengelose vestiging: “De consument moet kunnen kiezen hoe die wil betalen. Dat is ook een basisrecht, dat moet je niet inperken.” Hij constateert dat er nog ‘best een grote groep' is, die het moeilijk heeft met digitale handelingen. En heel praktisch: “Wil je iets voor je partner kopen, dan doe je dat het beste met contant geld.” Slim: op een gezamenlijke rekening lekt de verrassing al snel uit…

Bij Broekhuis zijn de pinnende klanten, zoals in alle winkels, ver in de meerderheid. “Maar er zijn er genoeg met de portemonnee vol briefjes. Ja, ik heb zelf ook altijd wat contant geld bij me. Handig!” Bovendien: ook Giesen wijst op mogelijke pinstoringen. Daarmee zijn ze wel eens geconfronteerd in de winkel. “Dan wordt het heel lastig. Maar contant betalen kan altijd.”

‍

Gemak voorop

Ook DNB vindt het belangrijk dat mensen met contant geld kunnen blijven betalen: dat moet voor iedereen gemakkelijk zijn en veel consumenten willen ook graag een keuze hebben om met contant geld te betalen. Daarom hebben de koepel­organisaties van de retailers in 2022 in een Convenant Contant Geld toegezegd er zich voor in te zetten dat hun leden contant geld blijven accepteren. DNB monitort de ontwikkeling jaarlijks.

Goede communicatie over de betaalmogelijkheden blijft belangrijk, zegt DNB erbij. Met onder meer bordjes om
aan te moedigen met de pin te betalen, stimuleert nu ongeveer een kwart van de winkeliers hun klanten om de boodschappen elektronisch af te rekenen. Maar dat neemt af: in 2022 had nog 30 procent van de winkels
zo’n bordje...

‍