Mediaman Van der Ley, naast schrijver ook journalist, theatermakeren presentator, wijst met enige weemoed naar het schoolgebouw aan de Tiemeisterin Enschede, tegenwoordig door het leven gaand als Stedelijk College Zuid.“Voorheen heette dit Scholengemeenschap Zuid, en hier is alles in 1985, in devierde klas van de havo, begonnen.” Met ‘alles’ doelt hij op de ‘verpletterendevriendschap’ met Peter Teggelaar en, in feite ook, de ontstaansgeschiedenis vanzijn boek Heldendaad in de Sahara, 38 jaar later. “Kijk, op dat basketbalveldjespeelden we basketbal, ook tijdens de schoollessen. En op dat sportveld merktenik en mijn andere vriend Marcel Kuiper tijdens de gymles dat Peter eenbehoorlijk potje kon voetballen.”

Bloedbroeder
Van der Ley is voor de foto even terug bij de school die hij middenjaren tachtig bezocht. “Nou ja ‘bezocht’, ik was er vaker niet dan wel. Tochzal ik dit gebouw, deze plek, voor altijd blijven koesteren.” Want hier, in deschaduw van het Diekman-sportterrein, leerde hij dus bloedbroeder Peter Teggelaarkennen, een flamboyante levenskunstenaar uit, op dat moment, Haaksbergen. “Wehadden gelijk een enorme klik”, vertelt hij. “Deelden de passie voor het leven,voor sport, voor journalistiek en voor vrijheid, voor zelfstandigheid. Alsjonge non-conformisten bezwoeren we elkaar nooit ergens in vaste dienst tezullen gaan werken, maar zelf aan het stuur van leven en werk te blijvenzitten.”

Zelf heeft de Enschedeër die ‘belofte’ kunnen waarmaken, hij ismet zijn eigen mediabedrijf altijd zelfstandig geweest en gebleven. “En Peterzou dezelfde koers hebben gevaren, daar ben ik heilig van overtuigd. Maar ja,dat blijft een hypothese.” Want acht jaar na hun eerste ontmoeting kwam er eenabrupt einde aan het leven van de gewezen Haaksbergenaar, die later nog inHengelo woonde, in Enschede voetbalde en bij de Twentsche Courant als freelancesportverslaggever werkzaam was. Teggelaar, die opgroeide met de ook in het boekopgevoerde voetbaltrainer Erik ten Hag en politicus Han ten Broeke, raaktebegin 1991 in de ban van het idee om met een oude Nederlandse auto de Sahara tedoorkruisen en het voertuig op een automarkt in Niger of Mali voor een mooieprijs van de hand te doen. Twee keer, in de zomer en de winter van 1991, luktedat min of meer. De derde keer, in 1993, kende het avontuur een fatale afloop. ‍

Onherbergzame plek
Teggelaar, op dat moment inwoner van Arnhem, was begeesterdgeraakt door de mystiek van de grootste woestijn ter wereld. Met vriend en ex-huisgenootMarc Gilsing ondernam hij die zomer een laatste Sahara-reis, zoals hij zelfaangaf. Half augustus bleek het duo spoorloos te zijn. Van der Ley gaf daarop,met berichtgeving in het Algemeen Dagblad, het startsein voor een zoektocht dieruim drie maanden zou duren, maar vruchteloos bleef. Half november werden de lichamenvan de avonturiers bij toeval door een politiepatrouille aangetroffen naast hunauto, op een onherbergzame plek ten zuiden van de Algerijnse woestijnstadTamanrasset.

Naast de lijken werd een dagboek gevonden met hartverscheurendeafscheidsbrieven. “Dat was, tussen de tranen van verdriet door, een geschenkuit de hemel”, zegt Van der Ley. “Dankzij die brieven kregen we een helderbeeld van wat er was gebeurd en hoe Marc en Peter de laatste momenten van hunleven hadden beleefd. Ze bleken een dure woestijngids te hebben ingehuurd die dooreen ongelukkige inschatting de verkeerde route had genomen. Daarna kregen zepech en kwamen ze als ratten in de val te zitten. Toen ze beseften dat ze tendode waren opgeschreven, zijn ze afscheidsbrieven gaan schrijven aan geliefden,familie en vrienden. De manier waarop ze dat gedaan hebben, de toon die zehebben gekozen: voor mij is het niets minder dan een heldendaad.”

Zonder zelfmedelijden, maar met humor, zelfspot, berusting envooral de zorg voor hen die achterblijven, accepteren Gilsing en Teggelaar (24jaar) hun noodlot. Zo schrijven ze onder meer: “Onze enige échte hel is de gedachteaan jullie verdriet. Doe ons postuum een plezier en leef vrolijk verder, zonderom ons te treuren. Angst voelen we niet. We zijn als grote jongens de uitdagingaangegaan, we zullen als grote jongens ons verlies ondergaan.” En: “Vrees nietvrienden, we zullen ons kostelijk vermaken daarboven.”

‘Eddy, doe er wat mee’
Maar ze richten zich ook specifiek tot Van der Ley. Metopmerkingen als ‘Eddy, doe er wat mee’ vragen ze hem tot twee keer toe deonveilige situatie in het zuidelijke deel van de Sahara aan de kaak te stellen.Ook schrijven ze: ‘Dit boek is voor een ieder die het maar lezen wil.’ Eind2021 nam Van der Ley de handschoen op. “Dat ene zinnetje – ‘Dit boek is voor eenieder die het maar lezen wil’ – is altijd door mijn hoofd blijven dwalen”, zegthij. “Jaar na jaar, decennium na decennium. In de aanloop naar een nieuwemijlpaal, nu het dertig jaar geleden is en de emotie wat geluwd, achtte ik detijd rijp het boek te schrijven. Vaak zat ik met kippenvel achter detekstverwerker. Maar het voelt goed om het te hebben kunnen doen.”

Van der Ley reisde eerder dit jaar, samen met Tom Teggelaar, dejongere broer van Peter, naar de Sahara voor een reconstructie van het drama.Hij: “Dat is een ongekend indrukwekkende ervaring geweest, die nieuw lichtheeft geworpen op de toedracht van de tragedie. Daar kom ik in het laatstehoofdstuk van het boek uitgebreid op terug. Zoals ik, na overleg met beide families,ook de volledige tekst van dagboek en afscheidsbrieven afdruk. Heftig om telezen, maar ook mooi. Want met de woorden vanaf hun sterfbed in de woestijn,inspireren Marc en Peter ook ver na hun dood nog.”

Heldendaad in de Sahara is nu tebestellen!

‍