Op het platform van AELS staat een indrukwekkende Airbus A340, een joekel met een lengte van meer dan zestig meter. Het is compleet gestript, alleen de romp is nog over. Als je via een trapje naar binnen loopt zie je pas goed hoeveel ruimte zo’n toestel biedt. De kleinere onderdelen en instrumenten liggen inmiddels letterlijk op de plank in een voormalige servicehangar voor F16’s. Ze wachten op nieuwe klanten.

‍

Nieuw leven

Grotere onderdelen vind je in een andere hal, waaronder wielen, wingtips, stoelen, motorgondels, landingsgestellen en ‘thrust reversers’. In goed Nederlands: stuwkrachtomkeerders, die de stuwkracht na de landing naar voren richten en zo helpen bij het afremmen. Buiten staat nog een groep motorinlaten. Die krijgen een nieuw leven als jacuzzi. Over circulaire economie gesproken…

De lijst met onderdelen is lang. Een willekeurige greep uit het aanbod: computers, flight displays, weerradar, wielen, remmen, hydraulische systemen, lichten, deuren en ook escape slides: ontsnappingsglijbanen. En ze vinden allemaal weer hun weg in de internationale luchtvaart.

‍

Toplocatie

AELS landde in 2017 op Airport Twente, nadat het in 2006 door Derk-Jan van Heerden was opgericht. Een betere locatie is niet denkbaar: Technology Base is een afgesloten bedrijfsterrein, direct naast de start-/landingsbaan van bijna drie kilometer, lang genoeg voor de grootste kisten. Hier zijn in de afgelopen jaren tientallen toestellen van de grote fabrikanten Airbus en Boeing geland en ontmanteld.

Liset Geijselaers leidt de bezoeker rond. Ze is de COO van AELS: Chief Operating Officer. Verantwoordelijk voor - even op z’n Engels - Aircraft Disassembly & Dismantling, Warehouse & Logistics and Parts Identification. Ze studeerde lucht- en ruimtevaarttechniek in Delft en ze vliegt zelf ook vaak, als lid van de Twentse Zweefvliegclub: vanaf het AELS-platform heeft ze er rechtstreeks zicht op.

We lopen langs stellingen vol onderdelen, uit elk toestel komen er zo’n 800 tot 1000. Het werkt hier anders dan bij een autosloperij: elk onderdeel moet opnieuw worden gecertificeerd door specialistische bedrijven – de zogenaamde ‘repair shops’ - voordat ze luchtwaardig worden verklaard, elk met een uniek serie- en partnummer. Airlines kennen het Twentse adres. Vaak kopen ze rechtstreeks in en regelen de certificering zelf. Geijselaers constateert daarbij tot haar genoegen dat vliegmaatschappijen steeds meer gefocust zijn op duurzaamheid.

‍

Ontmantelen

AELS ontmantelt jaarlijks meerdere toestellen. Afhankelijk van het type neemt dat zeven weken (voor een Boeing 737 of Airbus A320) tot 2,5 maand (voor een Boeing 777 of Airbus A340) in beslag. Momenteel is de markt wat overspannen legt Geijselaers uit: “De twee vliegtuig  fabrikanten kunnen de wereldwijde vraag niet aan, daarom houden airlines hun toestellen langer in de lucht. Zodoende komen er minder op de markt voor demontage. Maar eind dit jaar worden de monteurs weer gigantisch druk, dan komen er twee 737’s binnen.”

De inkoop van de vliegtuigen is een vak apart: je moet een bod uitbrengen, ze worden in feite geveild. AELS biedt mee te midden van tientallen concurrenten wereldwijd. De inkoopwaarde varieert per type en kan oplopen tot meerdere miljoenen euro’s. De prijs wordt bepaald door de aanwezige onderdelen, die doorgaans in uitstekende staat verkeren. Het zijn dan ook geen afgeleefde roestbakken voor wie Twente het eindstation is, maar voor airlines worden ze economisch minder interessant omdat de onderhoudskosten te hoog worden: het zijn toestellen met duizenden vlieguren op de teller.

Overigens moet je de motoren niet meerekenen, zegt ze: dat is een aparte tak van sport. “Het zijn de duurste en meest gewilde onderdelen van het vliegtuig. Na de laatste landing van het toestel arriveert dan een ploeg specialisten die de motoren direct verwijderen en op transport zetten naar hun nieuwe bestemming.”

‍

Lege huls-met-vleugels

Bij AELS wordt 80 tot 85 procent van de binnenkomende toestellen gerecycled, rekent Liset Geijselaers ruwweg voor. Dat is inclusief de gestripte romp. Zo’n lege huls-metvleugels wordt door specialisten van Riwald Recycling in Almelo op locatie in stukken geknipt en naar dit bedrijf vervoerd. “De rest is helaas grofvuil.” Sommige onderdelen laten zich namelijk moeilijk recyclen, zoals bagagebakken, glaswolisolatie, tapijt, zij- en plafondpanelen. Ook toiletten komen doorgaans niet meer voor hergebruik in aanmerking: te smerig…

AELS heeft al verschillende vliegtuigtypen gedemonteerd, maar er ontbreekt er nog eentje op de lijst. Liset Geijselaers: “We zouden hier graag eens een Airbus A380 willen hebben. Maar die toestellen mogen hier niet landen, die zijn simpelweg te groot. Andere widebodies mogen dat wel, zoals de Boeing 777 of Airbus A330/A340, waarvan AELS er al een paar van heeft ontmanteld. Die mogen wel landen, maar niet opstijgen. Maar dat hoeft ook niet meer…"

‍