Sinds 2017 werkt de Universiteit Twente samen met het Duitse Fraunhofer Instituut voor Productietechnologie IPT in Aken om de maakindustrie in de regio te versterken. In die tijd zijn mooie resultaten bereikt, maar nu werd het tijd voor een volgende stap: een nieuwe locatie met een eigen ‘shopfloor’. “Als deze straks is ingericht, kunnen we bedrijven bij ons uitnodigen zodat ze met eigen ogen kunnen zien welke fantastische, geavanceerde mogelijkheden er zijn om hun bedrijven verder te helpen”, vertelt professor Ian Gibson, directeur van het Fraunhofer Innovation Platform aan de UT. Het gaat om een state-of-the-art fabriekshal van ruim 1.000 vierkante meter waarin hightech machines, robotica en 3D printers worden geïnstalleerd zodat maakbedrijven een goed beeld krijgen hoe de toepassing in hun eigen praktijk eruit zal zien. “We zijn nu bezig met de inrichting. In oktober presenteren we het resultaat met een evenement”, aldus Gibson.

Verder helpen
In de jaren hiervoor heeft de regio veel baat gehad bij de kennis van het Fraunhofer-initiatief dat tot begin 2022 de naam Fraunhofer Project Center droeg. “We willen de regionale economie versterken door de kennis die wij hebben over te dragen’, vertelt Maurice Herben, mededirecteur van FIP-AM@UT. “Toen we begonnen was digitalisering al hét topic in de maakindustrie. Hoe zorg je ervoor dat je digitale mogelijkheden optimaal benut en implementeert in je bedrijfsprocessen? Onze medewerkers helpen organisaties met het nemen van de juiste stappen, de aankoop van de juiste apparatuur, we trainen de medewerkers, ontwikkelen prototypes; alles wat nodig is om ervoor te zorgen dat wat op papier bedacht is, de wereld verder helpt.”

Een van de sprekende voorbeelden op technologisch vlak, is de implementatie van drones op de werkvloer in de fabrieken en op de velden. Drones zijn inmiddels niet meer weg te denken in de praktijk, maar in de beginfase was het een abstracte uitvinding. Organisaties als FIP-AM@UT maken duidelijk welke mogelijkheden uitvindingen als deze voor de industrie kunnen bieden zowel op toepassingsgebied als ook in de verdere ontwikkeling en productie van de drones zelf. Nu vliegen drones door magazijnen om de voorraad te beheren en houden ze de conditie van gewassen en grondcondities voor boeren realtime in de gaten.

Pandemie en oorlog
Wat wetenschappers bedenken in de praktijk toepassen werkt dus door organisaties als het Fraunhofer Innovation Platform, maar andersom werkt het ook: Vragen vanuit het bedrijfsleven oplossen door de wetenschap erop los te laten. “Omstandigheden kunnen snel veranderen”, stelt Gibson. “Zo hebben we recent door de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne gezien dat het voor bedrijven belangrijk is om flexibel te kunnen opereren. Bedrijven die zijn ingericht om snel te schakelen van het produceren van product A naar product B, hebben een veel grotere kans om te overleven onder veranderende omstandigheden. Wij kunnen helpen om dit soort processen optimaal te laten verlopen, ervoor te zorgen dat een snelle en effectieve  omschakeling mogelijk is en dat dat met zo min mogelijk energieverbruik – nu een nog actueler topic dan dat het al was – gepaard gaat.”

De prijzen van gas, die van grondstoffen, de steeds groter wordende vraag naar krachtige batterijen; allemaal ontwikkelingen die direct van invloed zijn op de maakindustrie in Twente en waarbij FIP-AM@UT een rol kan spelen. Leuk is het niet, maar als er ‘pijn’ wordt gevoeld, nemen de ontwikkelingen op dit vlak een vlucht en wordt het belang van initiatieven als die van Fraunhofer Innovation Platform onderstreept. “Neem de productie van chips in Azië die door de pandemie enorm was ingezakt”, geeft Gibson als voorbeeld. “Hierdoor gaan producenten nadenken of het wel verstandig is om alles te laten invliegen en of het niet beter is om essentiële onderdelen onder eigen dak te produceren. Ook bij het nadenken over dit soort topics kunnen onze engineers een bijdrage leveren.”

AI toepassingen
In de nabije toekomst gaat Artificial Intelligence een steeds grotere rol spelen in het bedrijfsleven. FIP-AM@UT brengt de mogelijkheden voor de regio zo dicht bij de bedrijven als mogelijk. Door op locatie hulp te bieden, maar ook door aanwezig te zijn op beurzen, evenementen en aan het einde van dit jaar dus door het bedrijfsleven uit te nodigen op de nieuwe shopfloor aan de Hengelosestraat. De ontwikkelingen op AI-gebied gaan razendsnel. Sommige organisaties zetten chatbots in als ‘meedenkend personeelslid’, maar er is nog veel meer mogelijk. Aan Fraunhofer de taak om de industrie  in Twente en Oost-Nederland kennis te laten maken met innovaties en toepassingen op dit vlak.

“De bedoeling is dat we steeds verder groeien”, zegt Herben. “We hebben met de samenwerking tussen de UT en Fraunhofer, Europa’s grootste organisatie voor toegepast onderzoek, een ijzersterke basis in de regio gecreëerd. Van hieruit bouwen we verder om bedrijven landelijk naar een hoger plan te tillen.”

“Onze nieuwe locatie stelt ons nog beter in staat om onze missie om de maakindustrie te verbeteren, uit te voeren. Onze nieuwe eigen industriële testfaciliteit; een volledig verbonden, open-access productieomgeving helpt om ons onderzoeks- en ontwikkelingswerk verder te verbeteren en bedrijven te helpen de impact van veranderingen in hun productieprocessen letterlijk te ervaren.”  

Bedrijven kunnen bij FIP-AM@UT terecht voor kennis op het gebied van vijf kerncompetenties. Deze hebben betrekking op de integratie van productieprocessen met een focus op Industrie 4.0. Dit omvat productiesystemen, met een focus op het verzamelen van productiegegevens voor planning en analyse. Artificial Intelligence en Machine Learning voor productie vormen een tweede werkveld. Dan komt Digital Twinning, waarmee gekeken wordt naar oplossingen op het gebied van real-time data en hoe deze effectief kunnen worden gepresenteerd om te helpen bij planning en besluitvorming. De vierde kerncompetentie is de numerieke analyse van engineering- en productieprocessen. Ten slotte is er industriële Additive Manufacturing, wat de industriële toepassing van 3D-printtechnologie omvat. ‍

Fraunhofer Innovation Platform for Advanced Manufacturing
Hengelosestraat 701, Enschede
www.fip.utwente.nl | 053 - 489 1818