Hij is zo zelfstandig en onafhankelijk als een mens maar zijn kan. “In het embryonale stadium bepaald”, grapt hij. “Maar inderdaad, vrijheid is voor mij het grootste goed in het leven. Dus toen ik op mijn twintigste in de journalistiek terecht kwam, nam ik me heilig voor nooit van mijn leven ergens in vaste dienst te gaan. Past gewoon niet bij me. Dus ik schreef me bij de Kamer van Koophandel in als ondernemer en startte een eenmansbedrijfje op. Eerst Passie en Hartstocht geheten, tegenwoordig Van der Ley Media.” Anno 2022 floreert zijn bedrijf als nooit tevoren. Van der Ley heeft niemand vast op de loonlijst, hij huurt mensen per klus in, van (theater) boekers en sprekers tot muzikanten en cabaretiers. “Heb ik verder ook niet teveel administratieve rompslomp.”

Auto-didact
Van der Ley is ‘van huis uit’ nieuwsjournalist. Een rechtgeaarde autodidact, want een specifieke opleiding volgde hij, na de Havo, nooit. “Dat zou verspilde tijd zijn geweest.” Hij begon bij de Twentsche Courant/Tubantia, werkte vijfentwintig jaar voor het Algemeen Dagblad en schreef zijn vingers blauw voor tijdschriften in binnen- en buitenland. Parallel daaraan organiseerde en presenteerde hij zogenoemde sportcafés: paneldiscussies met bekende voetballers en trainers, meestal in de setting van voetbalkantines. Het succes daarvan leverde hem de inspiratie op voor de gang naar de theaters. Niet zonder succes. Vanaf 2014 staat hij tientallen keren per jaar op het podium met, meestal, sport gerelateerde voorstellingen. “Ik merkte dat theaterbezoekers getriggerd zijn door de levensverhalen van bekende sporters en zeker ook door het herbeleven van grote sportsuccessen uit het verleden. Dat werd een deel van mijn handelswaar, als het ware.” Een voorbeeld? “Met Willem van Hanegem deed ik weleens optredens in kantines. Maar het levensverhaal van een iconische voetballer als hij, een onnavolgbaar mens bovendien, zou in het theater ook tot zijn rechtkomen, bedacht ik me, in het kader van zijn 75-jarige verjaardag, in 2019. Ik kreeg hem met enige moeite zover het te proberen, belde met tien grote theaters in het land, iedereen wilde het hebben. Ik tuigde een draaiboek op, ondersteund door heroïsche beelden, en trok met hem het land in. De rest is geschiedenis. Niet in letterlijke zin, want de show doen we nog steeds.”

“IK BEN ZELF EEN HOPELOZE MELANCHOLICUS”

Wilminktheater
In het verlengde daarvan werd Van der Ley ook de geestelijk vader van het WK 1974-college. “Over zo’n legendarisch voetbaltoernooi moest en zou een theatershow komen, vond ik. Ook dat is gelukt. Die doe ik met drie belangrijke spelers van toen: Van Hanegem, Johnny Rep en Wim Rijsbergen.” Zoals hij ook door het land trekt met een theatercollege over het EK van 1988, dat door Oranje werd gewonnen. “Met die show sta ik op 26 november in ‘mijn’ Wilminktheater in Enschede, met in de opstelling Wim Kieft, Berry van Aerle en Arnold Mühren.”Hij zegt dus in te spelen op de ‘kracht van de herbeleving’. “Mensen vinden het geweldig om het gevoel van toen weer opgewekt te zien, aan de hand van beelden en ondersteund door de soms onbekende verhalen van de helden van destijds. Iedere 40-plusser weet nog wel waar hij was op het moment dat Nederland Europees kampioen werd. Ik ben zelf een hopeloze melancholicus, dus dat komtgoed uit.” Ook de show over de landstitel van FC Twente draaide onlangs uit opeen groot succes. Bijna 1700 bezoekers, verdeeld over twee avonden, laafden zich in het Wilminktheater aan de beelden uit 2010 en de verhalen van mannen als trainer Steve McClaren en spelers als Theo Janssen, Jeroen Heubach, Peter Wisgerhof en Douglas. “Ik heb veel moeite moeten doen om McClaren naar Enschede te halen, omdat hij een nieuwe baan kreeg als assistent van Erik ten Hag bij Manchester United, maar het lukte. McClaren, in Engeland vaak verguisd, had de avond van zijn leven.”

Rockshow
Van der Ley werkt zo ongeveer met de hele sportwereld, maar ook daarbuiten is hij erg actief. Hij schreef in 2021 het boek ‘Niet het mooiste meisje van de klas’, over de uit Glanerbrug afkomstige ex-Miss Universe Kim Kötter. Met haarstaat hij op 20 januari op de planken van theater De Bond in Oldenzaal. Voor het seizoen erop, 2023/2024, betreedt hij de bühne met onder meer de rockshow Back to grunge, over de opkomst en ondergang van de grunge muziek, begin jaren negentig, het verhaal van bands als Nirvana, Pearl Jam, Soundgarden en Alice in Chains. “Ik ben een totale muziekidioot, met een voorkeur voor metal, hardrock en grunge. In die show vertel ik zelf de verhalen, maar de muziek staat uiteraard centraal. Bijzonder is dat mijn zoon Pjotr, gitarist en zanger, deel uitmaakt van de band die de covers speelt.”

Schrijver
Van der Ley is naast presentator en theatermaker ook schrijver. Inde periode dat het coronavirus de publieke optredens stillegde, verveelde de geboren ondernemer zich geen moment. Na met ‘Niet zeiken, voetballen’ - over scheidsrechter Bas Nijhuis - in 2017 een heuse bestseller te hebben gescoord(85.000 verkochte exemplaren) en met het zelf uitgegeven ‘Hoi Papa’ (over ex-FCTwente speler Michel Boerebach, die twee kinderen verloor bij een ongeluk) de lezers te hebben geroerd, bracht hij in snel tempo Recht voor z’n raap (2020, over voetbaltrainer Gertjan Verbeek), het boek over Kim Kötter (2021) en Andy!(2022, over ex-topvoetballer en mediaman Andy van der Meijde) uit.

Speciaal boek
Zijn volgende boek staat op de rol voor 2023, getiteld: ‘Helden dood in de Sahara’. Een blik op de synopsis zegt genoeg over het zeer speciale karakter ervan: ‘Op het moment dat de avonturiers Peter Teggelaar en Marc Gilsing beseffen dat ze, in de zomer van 1993, op 24-jarige leeftijd zullen sterven inde Sahara, als gevolg van autopech en de onbetrouwbare navigatie van een Algerijnse woestijngids, richten ze zich in een hartverscheurende en heldhaftige afscheidsbrief, slotstuk van een door Gilsing minutieus bijgehouden dagboek, tot familie en vrienden. Met humor, zelfspot, berusting en, vooral, de zorg voor zij die achterblijven, accepteren de twee jongens hun noodlot. ‘Onze enige hel is de gedachte aan jullie verdriet. Doe ons postuum een plezier en leef vrolijk verder, zonder om ons te treuren. Angst voelen we niet. We zijn als grote jongens de uitdaging aangegaan, we zullen als grote jongens ons verlies ondergaan.’ Het dagboek wordt aangetroffen naast de lichamen, ruim drie maanden na de vermissing, en geldt als troostrijk houvast voor de nabestaanden. Een van hen, Eddy van der Ley, boezemvriend van Peter Teggelaar, krijgt daarin van de onfortuinlijke Sahara-reizigers het klemmende verzoek tot publicatie. ‘Eddy, doe er wat mee.’ En: ‘Dit boek is voor iedereen die het lezen wil.’ Dertig jaar later is het zover. Van der Ley, schrijver, journalist, presentator en theatermaker, publiceert het complete dagboek van de fatale woestijnreis, en beschrijft, ineen persoonlijk relaas, de impact die de vriendschap mét en de dood ván zielsverwant, levenskunstenaar, sportfreak en collega-journalist PeterTeggelaar (Twentsche Courant, Arnhemse Courant) op zijn leven en dat van vele anderen heeft gehad. Zoals ook Marc Gilsing de eer krijgt die hem toekomt. Het resultaat is een indrukwekkend ‘monument van vrijheid, liefde en broederschap. ’Van der Ley: “Daar hoef ik niets aan toe te voegen, toch? Dit gaat het ultieme eerbetoon worden aan mijnvriend Peter Teggelaar.”