Marten Foppen (47) heeft veel ervaring in de evenementensector. Hij werkte als algemeen directeur bij het Dolfinarium in Harderwijk. Vijf jaar geleden is hij begonnen bij vliegveld Twenthe; hij staat ook onder contract bij evenementenlocatie DeFabrique in Utrecht (van de Maarssense ondernemer Jan van Eck) -ook op vliegveld Twenthe is Van Eck geen onbekende… De vroegere luchtmachtbasis annex regionaal vliegveld voor de burgerluchtvaart is vorig jaar december door staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van Asielzaken en minister Kajsa Ollongren (Defensie) aangewezen als noodopvanglocatie voor vijfhonderd asielzoekers. Per 1 januari. Officieel (en dat is een harde afspraak) moet op 1 juli de noodopvang zijn ontmanteld. Dan beginnen (op praktisch dezelfde plek) weer voorstellingen van Hanna van Hendrik (een Twentse muziektheaterproductie over het boerenleven in de jaren zeventig, een idee van actrice Johanna ter Steege). Er is al een aantal voorstellingen uitverkocht, dus er zit geen speling in de afspraken; op de plek waar nu het recreatiepaviljoen staat, zullen dan weer honderden auto’s worden geparkeerd. Maar tot die tijd verblijven er dus vluchtelingen die in afwachting zijn van hun procedure. Desalniettemin voelde het voor de Enschedese politiek als een Haagse overval, maar ze konden geen kant op. De ‘binnenlijnen’ van Van Eck en Foppen met het COA en de gemeente zijn erg kort en nog voor de Kerst waren de plannen gemaakt en voor een deel verwezenlijkt.

Verantwoordelijkheid
Foppen haalde zijn vrienden Theo Willemsen (Willemsen Schoonmaak) en Harald Gejas (directeur Defensos Security) erbij. Foppen: “Jullie moeten me helpen. Zie het als een evenement dat we moeten runnen. En we weten van elkaar: een man een man, een woord een woord. En dat werkt natuurlijk fantastisch. We zullen hier zes maanden ongeveer 24 uur per dag werken. We zijn verantwoordelijk voor alles behalve de zorg.” Er moest wel wat gebeuren… Ongeveer vijftien jaar nadat de F16-gevechtsvliegtuigen vertrokken, is hangar 18 nu een plaats waar oorlogsvluchtelingen verblijven. In twee kleinere paviljoens zijn de douches en toiletten. Het gebied is ongeveer twee hectare (vier voetbalvelden) groot. Om het hele terrein staat een hekwerk. We mogen even binnen kijken van Foppen, maar camera’s zijn verboden, de privacy van de tijdelijke bewoners is heilig voor hem. De enorme gele hijskranen waar vroeger straaljagermotoren aan hingen, zijn er nog wel. Naast het pand is een groot paviljoen verrezen waar tafeltjes en stoelen staan voor onder meer de maaltijd, banken en televisies en natuurlijk ontbreken voetbalspelen en een tafeltennistafel niet. Het ziet er keurig uit, zeker niet afgeragd.

"Veel mensen vragen als ze hier aankomen of het wel veilig is, om maar aan te geven uit wat voor een wereld ze komen"

Noaberschap
Eigenlijk is het ongelooflijk wat er in een paar weken tijd (eind 2021, begin 2022) is gebeurd. Foppen is vol lof over de omwonenden en andere inwoners van Enschede. “Zoals inzamelingsacties voor kleding, vooral winterkleding, want de meeste vluchtelingen hebben weinig of niets bij zich en ze komen uit landen waar winterjassen, sjaals en mutsen niet echt nodig zijn. Er zijn opvallend veel burgerinitiatieven en dat doet ons deugd.” Het moet er schoon en fatsoenlijk uitzien, binnen en buiten. Daar hameren de heren op bij de bewoners. Theo Willemsen (59): “Toen ik 14 jaar was, ben ik begonnen bij het familiebedrijf” Opa begon lopend, er rijden nu 22 wagens van Willemsen Schoonmaak rond. Het bedrijf heeft onder meer de toiletten geleverd en zorgt voor de schoonmaak. “En het toiletpaper.”

Corona
Er zijn voor zover bekend ook geen grote incidenten geweest. Maar je wilt ook niet fysiek te maken krijgen met Harald Gejas (50), een mannetjesputter met weinig angst en veel ervaring. Hij werkte meer dan een kwart eeuw in de beveiliging, op dat vlak is hij bij FC Twente en De Graafschap een bekende verschijning; hij gaf onder meer les op het ROC. Ze zijn alle drie in de opvang bewust heel zichtbaar. Zodat ze direct aangesproken kunnen worden als er wat is. En ingrijpen als er iets gebeurt wat hen niet aanstaat. Corona was wel een dingetje, met ruim vierhonderd mensen op een betrekkelijk klein oppervlakte. Toen mensen besmet raakten, werd er razendsnel gehandeld: er kwam een aparte tent met apart sanitair en professionele apparatuur om te ontsmetten. Het probleem was gelukkig snel in de kiem gesmoord. Terwijl in vroeger jaren in dit soort gevallen het hele kamp lange tijd in quarantaine had gemoeten.

Respect en veiligheid
De mensen die opgevangen worden komen uit twaalf, dertien verschillende landen. Dus Nederlandse les is verplicht gesteld. “Je moet wel met elkaar kunnen communiceren.” Aan de goede wil van het drietal twijfelend niemand, ook de mensen in het kamp niet. “Maar wij gaan de problemen van de asielzoekers niet oplossen. Dat maken we ook meteen heel duidelijk, daar zijn anderen voor. Maar we zorgen wel voor een menswaardig bestaan in de tijd dat hier zitten. Veel mensen vragen als ze hier aankomen, of het wel veilig is. Om maar aan te geven uit wat voor een wereld ze komen… Wij zorgen voor voeding, veiligheid en we tonen respect en dat verlangen we ook van de gasten. Voor ons en voor elkaar.”